Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Centranthus ruber & Prunus brigantina

fotò
fotò
Pan-couguiéu

Centranthus ruber

Caprifoliaceae Valerianaceae

Àutri noum : Pan-couguiou, Caurello, Embriago, Gosso-embriago, Cournacho.

Noms en français : Valériane rouge, Lilas d'Espagne.

Descripcioun :
Lou pan-couguiéu tiro l'iue emé si poulìdi flour roujo, roso e de cop que i'a blanco. Es un pau lignouso à la baso. Se destrìo de Centranthus lecoqii que si fueio soun bèn mai larjo (4 à 5 cm). Coumpara emé lou pan-cougiéu-de-Lecoq o emé lou pan-cougiéu-di-fuei-estrecho.

Usanço :
Mau-grat que la planto siegue empouisounanto à forto doso, li flour e li jouìni fueio podon èstre manjado, mesclado dins l'ensalado. Lou pan-couguiéu èi vertuous contro lou mau de vèntre.

Port : Grando erbo
Taio : 20 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Centranthus
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Valerianaceae


Coulour de la flour : Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Roucaio - Esboudèu - Escoumbre e proche dis oustau - Coulino
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Centranthus ruber (L.) DC., 1805

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Centranthus ruber & Prunus brigantina

C
C
C
CCC
C
R
C
R

Coumpara Pan-couguiéu emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò